Ochrona środowiska przyrodniczego to racjonalne i zrównoważone wykorzystywanie dostępnych nam zasobów - w tym żywności.

Marnujemy żywność - aż 1/3 produkowanego jedzenia trafia do śmietnika.

Kupujemy bez listy i spontanicznie – co stanowi jedną z głównych przyczyn marnowania żywności w  naszych domach.

Obrazu dopełnia fakt, że zaledwie co 4 Polak przyznaje się do kupowania „brzydkich” produktów (np. uszkodzonych opakowań lub oderwane od kiści owoce). Takie produkty były dotychczas stratowane przez sieci handlowe i w efekcie trafiały do kontenera na odpady.

Od dnia 1 marca 2020 r. weszły w życie przepisy ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, które mają na celu przeciwdziałanie marnowaniu żywności przez przedsiębiorców. Nakładają one nowe obowiązki na sprzedających żywność.

Nowe przepisy dotyczą żywności, która zostanie wycofana z dystrybucji i przeznaczona do unieszkodliwienia jako odpady ze względu na:

• zbliżający się upływ termin przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości,
• ze względu na wady wyglądu tych środków spożywczych albo ich opakowań

Nowe obowiązki:

• Podpisanie umowy z organizacją pozarządową dotyczącej przekazywania niesprzedanego jedzenia:
  • do 18 lutego 2020 r. - większe sklepy (powyżej 400 m2 powierzchni sprzedaży),
  • od 18 września 2021 r. - mniejsze sklepy (powyżej 250 m2 powierzchni sprzedaży);
• Prowadzenie kampanii informacyjno – edukacyjnych, we współpracy z organizacją pozarządową, której sklep będzie przekazywał żywność, co najmniej raz w roku, przed dwa kolejne tygodnie;
• Składanie rocznego sprawozdania o ilości marnowanej żywności, począwszy od sprawozdania za rok 2020, które do 30 kwietnia 2021 r., będą składać większe sklepy;
• Zamieszczanie informacji o wysokości należnej opłaty za marnowanie żywności lub o wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, w sprawozdaniu finansowym oraz na swojej stronie internetowej, jeżeli ją prowadzą.

Kogo dotyczą nowe obowiązki:

• od 18 lutego 2020 r., jednostki handlu (sklepy lub hurtownie) o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2, w których przychód ze sprzedawanej żywności stanowi co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.
• od 18 września 2021 r., przepisy obejmą także sklepy lub hurtownie o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m2 , w których przychód ze sprzedaży żywności stanowi co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.

Jeśli sprzedawca ma więcej niż jeden punkt sprzedaży, to te kryteria stosuje odrębnie dla każdego z nich.

Opłaty:

• Stawka opłaty wynosi 0,1 zł za 1 kg marnowanej żywności. Podstawę obliczenia opłaty stanowi 90% masy marnowanej żywności w kilogramach, za wyjątkiem 2020 r., kiedy podstawa wyniesie 80% masy marnowanej żywności w kilogramach.
• Opłatę należy pomniejszyć o koszty, poniesione na kampanie edukacyjno – informacyjne czy transport żywności do organizacji, z którą współpracuje dany przedsiębiorca.
• Jeśli nie rozliczysz się z należnej opłaty albo ją zaniżysz, inspektor ochrony środowiska ukarze cię mandatem w wysokości od 500 zł do 10 000 zł.

Gdzie wnieść opłatę?

• Jeżeli nie masz umowy z organizacją - opłatę wnosisz do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• Jeżeli masz umowę z jedną organizacją - opłatę przekazujesz tej organizacji,
• Jeżeli masz umowę z wieloma organizacjami i przekazywałeś żywność - opłatę dzielisz proporcjonalnie między organizacje,
• Jeżeli masz umowę z wieloma organizacjami i nie przekazywałeś żywność - opłatę dzielisz po równo między organizacje.
• Jeśli pomimo obowiązku, nie zawrzesz z organizacją pozarządową umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności, grozi ci kara w wysokości 5000 zł.  Unikniesz jej, gdy wykażesz, że nie mogłeś podpisać umowy, bo na terenie powiatu, w którym działasz nie ma odpowiedniej organizacji.

Umowa z organizacją pozarządową:

W umowie określisz zasady współpracy z organizacją, której będziesz za darmo przekazywać niesprzedane jedzenie. Umowa powinna zawierać w szczególności postanowienia dotyczące:

• czasu i sposobu przekazywania NGO żywności oraz rodzaju żywności;
• podziału kosztów odbioru i dystrybucji żywności pomiędzy stronami umowy;
• przypadków, w których organizacja pozarządowa może zrezygnować lub odmówić odbioru żywności;
• okresu obowiązywania umowy oraz odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.

Ustawa nie ogranicza liczby organizacji, z którymi możesz współpracować, przy czym z każdą z nich musisz mieć podpisaną umowę (dopuszczalna również forma elektroniczna z użyciem kwalifikowanego podpisu).

Informacji o organizacjach, które działają w twojej okolicy, możesz poszukać np. w starostwie powiatowym czy na portalu organizacji pozarządowych: www.spis.ngo.pl.

NGO zainteresowane odbiorem jedzenia, mogą też same się do ciebie zgłaszać i proponować współpracę.

Pamiętaj: Nie przekazujesz napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%.

Ustawa: Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (.pdf 170KB)

Źródło:
Biznes.gov.pl
Bank Żywności